Kto stoi za OpenAI? Co warto wiedzieć o gigancie z sektora sztucznej inteligencji

W stale ewoluującym krajobrazie sztucznej inteligencji jedna organizacja konsekwentnie wyróżnia się jako bastion rozwoju AI: mowa o OpenAI.

Wszyscy znają flagowe narzędzie firmy, ChatGPT, które już od prawie dwóch lat przyciąga niesłabnącą uwagę mediów. Kontrowersje wzbudza jednak sam zarząd firmy. Pod koniec 2023 roku na cztery dni zdymisjonowano dyrektora generalnego, Sama Altmana, natomiast rok 2024 przyniósł pozew Elona Muska. Właściciel Tesli oskarżył OpenAI o ignorowanie celów humanitarnych w pogoni za zyskiem.

Dziś zagłębiamy się w historię giganta AI, odpowiadając na najczęściej zadawane pytania dotyczące firmy.

Kim są założyciele OpenAI?

Filarami OpenAI jest grupa luminarzy Doliny Krzemowej.

Firma rozpoczęła działalność jako laboratorium badawcze skupione na sztucznej inteligencji. Spółka z siedzibą w San Francisco zawsze stawiała sobie ambitne cele. Motorem jej działania były ambicje wizjonerów technologii, których połączyła pasja do sztucznej inteligencji (AI):

• Elon Musk: Choć lepiej znamy z przedsięwzięć SpaceX i Tesla, na początku angażował się również w tworzenie OpenAI. Jego wkład był przede wszystkim finansowy. Musk odszedł już z zarządu, ale wciąż pozostaje wpływową postacią w dyskursie na temat sztucznej inteligencji.
• Greg Brockman: Były CTO firmy Stripe w tej chwili pełni rolę prezesa zarządu i CTO. Dzięki jego wysiłkom organizacja utrzymuje pozycję lidera w segmencie badań nad sztuczną inteligencją.
• Ilya Sutskever: Czołowy ekspert w dziedzinie uczenia maszynowego (machine learning) ma za sobą znaczącą współpracę z Google. W tej chwili przewodzi zespołowi naukowców w OpenAI.
• John Schulman: Wcześniej miał do czynienia głównie ze środowiskiem akademickim, teraz zaś jest jednym z głównych inicjatorów wiodących projektów, takich jak ChatGPT.
• Wojciech Zaremba: Wnosi do OpenAI swoje doświadczenie z Google, szczególnie w obszarze uczenia przez wzmacnianie.
• Sam Altman: Dawny prezes akceleratora startupów Y Combinator dołączył do firmy w początkowej fazie jej istnienia, pełniąc funkcję CEO.

Kiedy powstało OpenAI?

Rewolucyjna podróż twórców ChatGPT rozpoczęła się 11 grudnia 2015 roku. Od samego początku firma nie była typowym startupem, powstała bowiem w odpowiedzi na próby monopolizacji sztucznej inteligencji przez gigantów technologicznych.

Cel był przejrzysty i ambitny: opracowanie sztucznej inteligencji ogólnej, która byłaby dobrodziejstwem dla ludzkości.

Do kogo dzisiaj należy OpenAI?

Postarajmy się prześledzić historię OpenAI od samego początku, kiedy to Elon Musk i Peter Thiel wsparli nowo powstałą firmę sporym wkładem finansowym. Obaj potentaci chcieli mieć swój udział w przedsięwzięciu, które miało zakłócić monopol gigantów w segmencie sztucznej inteligencji.

W miarę ewolucji krajobrazu AI ambicje Muska zostały nieco osłabione, co doprowadziło wizjonera do podjęcia strategicznej decyzji o rezygnacji z zarządu w 2018 roku. Od tamtej pory Musk angażuje się w inne przedsięwzięcia, takie jak Tesla i SpaceX.

Rosnące ambicje i potrzeby finansowe doprowadziły do przekształcenia z organizacji non-profit w podmiot nastawiony na zysk w 2019 roku. Ten istotny krok na drodze rozwoju zbiegł się w czasie z kolosalną inwestycją w wysokości 1 miliarda dolarów od firmy Microsoft. Firma tym samym zapewniła sobie również pewne prawa do licencjonowania i wykorzystywania przełomowej technologii.

Udziały w OpenAI są podzielone między Microsoft (49%), innych interesariuszy (49%) i pierwotną fundację non-profit, która wciąż zachowuje swoją autonomię.

Pozostali udziałowcy to a16z, Sequoia, Tigers Global i Founders Fund. OpenAI Inc. służy jako nadrzędna wobec pozostałych organizacja non-profit. Aspiracje komercyjne są obsługiwane przez OpenAI LP, oddział programowo nastawiony na zysk.

Czy OpenAI jest spółką publiczną?

Pomimo swojej znaczącej obecności w sektorze sztucznej inteligencji OpenAI nie jest spółką publiczną. Jako podmiot prywatny pozostaje odporna na rygorystyczne regulacje i presję na wyniki kwartalne, z którą często zmagają się spółki publiczne.

Istnieje jednak znaczny popyt rynkowy na akcje OpenAI, nie można więc wykluczyć przekształcenia w spółkę publiczną w przyszłości.

Za kulisami OpenAI

Elon Musk pozywa OpenAI za to, że firma stawia zyski ponad dobrem ludzkości

Pod koniec lutego 2024 r. Elon Musk – który miał swój udział w założeniu OpenAI w 2015 r. – pozwał firmę, twierdząc, że zarzuciła swój pierwotny cel stworzenia sztucznej inteligencji z korzyścią dla ludzkości, na rzecz zysku.

Musk utrzymuje, że OpenAI została założona jako firma non-profit, której celem było stworzenie sztucznej inteligencji ogólnej. W jego pozwie czytamy: Na stronie OpenAI Inc. nadal znajdziemy zapewnienie, że AGI przyniesie korzyści całej ludzkości. W rzeczywistości jednak OpenAI Inc. została przekształcona w zamkniętą spółkę de facto zależną od największej firmy technologicznej na świecie: Microsoft. Pod nowym zarządem nie tylko rozwija, ale wręcz udoskonala AGI w celu maksymalizacji zysków dla Microsoftu, a nie dla dobra ludzkości.

Niniejszy pozew został złożony, by zmusić OpenAI do przestrzegania umowy założycielskiej i powrotu do misji rozwijania AGI z korzyścią dla ludzkości, a nie dla osobistych korzyści poszczególnych pozwanych i największej firmy technologicznej na świecie.

W swoim liście członkowie zarządu piszą: Pod koniec 2017 roku wspólnie z Elonem zdecydowaliśmy, że kolejnym krokiem będzie stworzenie podmiotu nastawionego na zysk. Elon chciał mieć większość udziałów, i sądził, że obejmie funkcję dyrektora generalnego. W trakcie tych dyskusji wstrzymał finansowanie. Powstałą lukę wypełnił Reid Hoffman, byśmy mogli wypłacić wynagrodzenia i finansować dalsze działania.

Nie mogliśmy dojść do porozumienia z Elonem w sprawie spółki for-profit, ponieważ uważaliśmy, że oddanie absolutnej kontroli nad OpenAI w ręce jednej osoby jest sprzeczne z misją firmy. Elon wkrótce zdecydował się odejść, mówiąc, że prawdopodobieństwo naszego sukcesu wynosi 0 i że planuje zbudować konkurenta AGI w Tesli.

Ostatecznie tak się stało. Musk uruchomił xAI w lipcu 2023 roku, a w listopadzie tego samego roku pojawił się firmowy chatbot o nazwie Grok.

Sam Altman żegna się z OpenAI, ale tylko na chwilę

17 listopada 2023 r. Sam Altman został nieoczekiwanie zwolniony ze stanowiska dyrektora generalnego OpenAI. Rolę tymczasowego CEO przejęła Mira Murati, dyrektor ds. technologii w firmie. Następnie Emmett Shear, wcześniej dyrektor generalny Twitcha, został mianowany nowym dyrektorem generalnym.

Dyrektor generalny Microsoftu, Satya Nadella, niezwłocznie zaproponował Altmanowi stanowisko kierownika wewnętrznego działu AI. Altman przyjął tę rolę, a prezes OpenAI Greg Brockman również przeszedł na stanowisko w Microsoft.

Sytuacja przybrała kolejny nieoczekiwany obrót, gdy zaledwie cztery dni później Sam Altman powrócił na stanowisko dyrektora generalnego OpenAI. Nie przeszkodziło to, że kilka dni wcześniej przyjął posadę w Microsofcie.

Choć zarząd wcześniej oskarżył Altmana o to, że nie był całkowicie szczery, a zarzuty te dodatkowo wzmogły plotki, jakoby Altman chciał działać szybciej pomimo potencjalnych zagrożeń związanych z bezpieczeństwem i etyką AI, obie strony znalazły kompromis, a czterodniowe przepychanki dobiegły końca.

Podsumowanie

Innowacyjny model OpenAI przewiduje prawo do ograniczonego zysku i stanowi intrygujące połączenie organizacji badawczej z podmiotem komercyjnym. Taka kombinacja zapewnia stały przepływ funduszy, podczas gdy podstawowe zasady pozostają nienaruszone.

Ponieważ domena sztucznej inteligencji słynie z szybkich postępów, elastyczna struktura własności i przyjęty model operacyjny umożliwiają firmie płynną adaptację do zmiennych warunków. Bez zmian pozostaje za to chęć demokratyzacji niezliczonych korzyści płynących ze sztucznej inteligencji.

FAQ – kto stoi za OpenAI?